Waarom bij burn-out lichaamswerk een noodzaak is

Jouw hoofd is een fantastisch instrument laat ik daar toch maar voor de duidelijkheid mee beginnen.  Het heeft als prioriteit jouw overlevingsmechanisme in gang te zetten als er gevaar dreigt.  
Als dat gevaar wil zeggen dat je jouw hand van de hete kookplaat moet doen, is jouw hoofd goud waard.   Want het zijn de hersenstructuren die de communicatie van de zenuwuiteindes van jouw hand meteen vertalen en een beschermingsreactie doen ontstaan.  Dit is een acute situatie, maar het is wel complexer als dit overlevingsmechanisme chronisch wordt.  

Momenteel heb ik verschillende cliënten met de diagnose burn-out die het Zelfzorgtraject zijn aangegaan.   Ruimer zie ik dat, zelfs zonder de diagnose, nog meer nieuwe cliënten richting die burn-out aan het gaan zijn, zich daar bewust van zijn en kiezen om zelfverantwoordelijkheid op te nemen.  Dat kan geplaatst worden in het grotere plaatje van de shift die wij, als maatschappij aan het maken zijn.  De shift van overleven met pure focus op geld, macht, ego en controle naar terug ten volle leven met focus op overvloed, liefde, flow en vertrouwen in het leven zelf.  Omdat ik in de praktijk in zenuwen denk, kies ik voor een korte toelichting over hoe ik burn-out hierbij zie. 

Iemand die in de praktijk komt, heeft mij zeker al horen spreken over het orthosympatisch en parasympatisch zenuwstelsel.  Deze stelsels vormen samen het autonoom zenuwstelsel.  Zoals de naam het aangeeft, zorgt dit dat heel wat processen in jouw lichaam ‘autonoom’ zullen werken. Zonder dat jij dat kan sturen dus.  Ortho staat dan voor het stresssysteem, para voor het rust, herstel en recuperatiesysteem.

Wanneer jouw brein 'gevaar' registreert, dan gebeurt fysiologisch dit in jouw lichaam : jouw amygdala vangen als soort radartjes gevaar op en vertalen dat naar jouw hersenen, jouw bijnieren krijgen de taak om adrenaline en cortisol te produceren.  Jouw lichaam komt dan in een orthosympatische staat, stresstoestand waar jouw lichaam je hart sneller doet kloppen, meer zuurstof naar je longen brengt en je spieren voorziet van meer bloed om te kunnen ‘vechten’ of ‘vluchten’.  Dit mechanisme brengt jou in overlevingsmodus.  

In gezonde (of acute) toestand zal jouw autonoom zenuwstelsel in balans zijn.  Dan komt na de stress, het herstel of de rust en verschuift jouw knopje naar de parasympatische kant.
 Alleen blijft door de optelsom van redenen bij velen dat stressknopje nu blijvend aan de kant van ‘gevaar’.  Dit is een enorm energievretende toestand.  Wanneer jou lichaam blijvend adrenaline en cortisol moeten produceren omdat het zich niet veilig voelt, dan raken jouw bijnieren op termijn uitgeput. Deze fysiologische toestand noem ik burn-out.
.  
 Frappant is daarbij, dan dit een vicieuze cirkel kan worden.  Er dreigt iets wat als 'gevaar' wordt gezien.  Jouw lichaam gaat in overlevingsmodus.  Je krijgt fysieke klachten die bij elke persoon met burn-out zullen verschillen.  Als jouw lichaam nooit meer naar de herstelmodus teruggaat, dan blijft jouw brein in hyperfocus om het minste 'onveilige' te detecteren (tot in het absurde toe). Met als gevolg dat jouw lichaam chronisch in deze overlevingsmodus blijft.  
En naar mijn mening kan je dat lichaam nooit terug in herstel of recuperatie krijgen zolang het hoofd in hyperfocus is en bijna alles als 'gevaar' wordt gezien.

Voorbeelden vanuit de praktijk :

B. gaf aan dat ze al altijd wat angstiger was vroeger, maar tijdens haar burn-out had ze absurde angsten.  

Ik merk bij mezelf echt wel dat ik absurde angsten heb.  Niet meer durven vliegen, in de auto onder een brug rijden en angst hebben dat die instort bij het passeren, maar die gedachten zijn zo hardnekkig.

Vaak vertrekt het angstbrein uit controle willen hebben en houden en op alles grip willen hebben.  Bij V. was dit net zo.

Letterlijk zegt ze : " Mijn hoofd maakt mij soms zo bang.  Ik ben bang dat de fysieke verschijnselen -vooral de ruis in mijn oren- die ontstaan telkens wanneer mijn zenuwstelsel uit balans gaat nooit meer zullen weggaan. "

Mooi signaal van haar lichaam dat het knopje richting het parasympatisch zenuwstelsel dient geschoven te worden. Maar hoe doe je dat dan concreet ?

L. die was vooral heel lang aan het vechten tegen de signalen van haar lichaam.  En ja hoor, het klinkt wel héél makkelijk om te zeggen dat die pijnsignalen en klachten van je lichaam jou uitnodigen om beter naar je systeem te luisteren.  Dat is een proces van de controle over wat je voelt in je lichaam geleidelijk aan terug om te buigen naar meer overgave. 

De dokters zijn vaak wel zo ver dat ze kunnen aangeven dat stress vaak het brein IS.  Maar welk advies wordt gegeven naast medicatie voor de fysieke (emotionele ?) pijn of anti-depressiva ? Er leren mee leven ?
Net daar begint het nog maar pas als je kiest voor de weg van vertrouwen in jouw lichaam in plaats van angst. En daar komt net het belang van lichaamswerk om uit jouw hoofd te gaan, jouw lichaam terug te vertrouwen en om je lichaam terug in veiligheidsmodus te brengen. 

Eerlijk ? De connectie herstellen met jouw lichaam, de balans herstellen in jouw autonoom zenuwstelsel, terug vertrouwen in jouw lichaam dat doe je niet vanuit je hoofd.  Zolang het een rationele benadering blijft in plaats van te gaan voelen, dan ga je in gesprek met de psycholoog de veiligheid in jouw lichaam niet terugvinden.  (En jawel hoor, er zijn al heel wat psychologen die doorhebben dat ook net daar ruimte mag voor gemaakt worden in hun praktijk.)

Alle methodes en technieken die in de praktijk van Fundament worden gebruikt dragen bij aan meer balans brengen in het autonoom zenuwstelsel.  En jawel, dat is het stressknopje uitzetten en meer en meer verschuiven naar de herstel- en recuperatiekant zodat je lichaam zich terug veilig voelt.  Maar wees maar zeker dat dit een proces is en het zeker ook gebeurt dat na een sessie een burn-out cliënt meteen bij het van de tafel afstappen terug in zijn of haar hoofd schiet  
Dan voel ik het als mijn taak daar op te wijzen dat het brein je terug in zijn verhalen wil meetrekken.  De sleutel ligt in bewust worden van je gedachten, ze herkennen en zelfs benoemen dat je je eigen (angst)stemmetjes terug aan het geloven bent.  Daardoor neemt jouw brein terug aan dat de situatie niet veilig is en blijf je in jouw overlevingsmodus hangen.

'Gewoon' gaan zitten, je ademhaling volgen en als je aandacht naar jouw gedachten gaan deze ombuigen naar jouw ademhaling is voor bij zo'n krachtige oefening om jouw gedachten meer en meer op de achterbank te leren zetten.  Hieronder kan je je laten meenemen in wat voor mij de basis is.

Jij bent een uniek individu, dus wat jou zal helpen op die momenten dat jouw 'knopje' van stress naar ont-spanning dient te schuiven vraagt om dat te gaan ont-dekken.  Of je nu kiest voor ademhaling, lichaamswerk zoals voetreflexologie en manuele neurotherapie, meditatie, ijsbaden, bosbaden,...
Je zenuwstelsel zal zo wie zo getraind worden.  

En tijdens die 'training' dien ik soms even streng te zijn om de cirkel te doorbreken.  Als er ter geruststelling te vaak wordt teruggevallen in de herkenbaarheid van gedeelde ervaring van een ander, dan roep ik tot de orde.  "Ik weet het wel" en "ik hoor het ook bij anderen hoe het was" helpt jou geen stap vooruit.  
Dat blijft net de veiligheid zoeken buiten jou, in dit geval, in de ervaringen ter geruststelling die je te horen krijgt van mensen die ook burn-out hebben meegemaakt.
Iedereen heeft zijn of haar proces te lopen.  Vandaar dat leren voelen zo'n gigantisch interessante oefening is.   Om weer meer connectie te maken met jouw lichaam. Om de signalen van jouw lichaam beter te begrijpen. 

In mijn eerste podcast van het Nieuwemaanmoment deelde ik daarvoor een super waardevolle oefening.
Voel jij het ook ?  Die ongelooflijke goesting om terug te leven in plaats van te overleven ?